Pagbabago sa
Ekonomiya Noong Ika-19 na Siglo Bunga ng Pagbubukas ng Pilipinas sa
Pandaigdigang Kalakalan
Nang magsimula ang Himagsikan, mahigit 200 taon nang
pinamumunuan ng mga Kastila ang Pilipinas. Noong panahong iyon, nasa kamay ng
mga nangangasiwa sa Intramuros at sa mga prayle ang kapangyarihann sa kolonya,
kahit sa katotohanan, sa prayle lang talaga ang kaangyarihan noon, dahil sa
hawak nila sa mga karaniwang tao. Pinahirapan ng mga Kastila ang mga katutubo
(o sa termino ng mga kastila, indio)
sa pamamagitan ng sobrang pagpapabubuwis at sapilitang pagpapagawa (polo).
Dahil ditto, ilang pag-aalsa na ang naganap sa Pilipinas sa mahigit 4 na siglo,
lahat di nagtagumpay. Ito’y salamat sa patakaran ng mga Kastila ng divede et impera-hatiin at sakupin.
Halimbawa, magpapadala ang mga Kastila ng mga sundalo mula sa mga lalawigang
Tagalog para supilin ang isang pag-aalsa sa Ilocos, at isang pag-aalsa sa
Kabisayaan ang pinigil ng mga sundalo mula Pampanga. Ito ang nagpatindi ng
hidwaan sa pagitan ng mga Pilipino, hindi magkakaisa hanggang sa ika-19 na
siglo.
Kung ano ba ang napalunsad sa Himagsikan ay mai-uugat sa mga
panlabas at panloob na mga sanhi. Ang panlabas na sanhi ay ag pagbukas ng
Pilipinas sa pandaigdigang kalakalan, dala ng pagbukas sa Kanal ng Suez noong
1869. Bukod sa mga produkto galling sa ibayong dagat, mga kaisipan tulad ng
kalayaan at kasarinlan ay dumaan sa Suez at papunta sa Pilipinas-bagay na di
lubos na nagustuhan ni ng mga nangangasiwa kulunyal o ng mapagkakakitaang
kalakalang ito-ang mga ilustrado.
Pinadala ng mga ilustrado ang
kanilang mga anak sa mga pamantasan sa Europa, kung saan sinimulan ng marami sa
kanila (sina Rizal, Lopez-Jaena, atbp) anng nagtatag ng Kilusang Propaganda.
Walang komento:
Mag-post ng isang Komento